کافی جلدا ص27 حدیث 17و18

حصرت صادق علیه السلام فرپود با عقلترین مردم خوش خلق ترین انها است    ابوهاشم گوید خدمت حصرت رصا علیه السلام  بودم و از عقل و ادب گفتگو میکردیم حصرت فرمود ای ابوهاشم عقل موهبت خدا است وادب بارنچ وسحتی بدست اید پس کسیکه درکسب ادب زحمت کشد انرا بدست ارد و کسبکه در کسب عقل رنج برد برد بر نادانی خویش افزاید 

اصول کافی جلد ا ص 14حدیث 12

هشام بن حکم گوید موس بن جعفر علهم السلام بمن فرمود ای هشام خدای تبارک و تعالی صاحب عقل و فهم را در کتاب مزده داده 20 سوره 39 ان بنداگانم را که هر سحن راشنوند و از نیکوترش پیروی کنند مرده بده ایشانند که خدا هدایتشان کرده و ایشانند صاحبان عقل ای هشام همانا خدای متعال بواسطه عقل حجت را برای مردم تمام کرده و پیعمبرانرا بوسیله بیان یاری کرده وبسبب برهان هابربوبیت خویش دلالتشان نموده و فرموده است 160سوره 20 خدای شما خداییست یگانه که جز او خدایی نیست رحمان ورحیم است در افرینش اسمانها وزمین و تفاوت شب وروز و کشتیهاییکه بسود مردم در دریا روانست ابی که خدا از اسمان فرو اورد که زمبن رابعداز موات شدنش زنده گرداند و از همه جنبندگان در ان پرتکند و گردش بادها و ابریکه بین اسمان وزمین زیر فرمانست نشانه هاییست بر ربو بیت ما برای مردمیکه تعقل کنند ادامه دارد

اصول کافی جلد ا ص 14 حدیث 11

پیعمبر فرمود خدا به بندگانش چیزی بهتر از عقل نبخشیده است زیراخوابیدن عاقل از شب بیداری جاهل بهتره در منزل بودن عاقل از مسافرت جاهل بسوی حچ وجهاد بهتر است وخدا پیعمبر و رسول راجز برای تکمیل عقل مبعوث نسازد  تا عقلش را کامل نکند مبعوث نسازد و عقل اوبرتر از عقول تمام امتش باشد و انچه پیعمبر در خاطر دارد از اجتهاد و مجتهدین بالاتر است و تابنده ای واجباترا بعقل خود در نیاد انها را انجام نداده است همه عابدان در فصیلت عبادتشان بپای عاقل نرسند عقلا همان صاحبان خردند که در باره ایشان فرموده تنها صاحبان خرد اندرز میگیرند

اصول کافی جلدا ص 13 حدیث10

ابن سنان گوید بجصرت صادق ع عرصکردم مردیست عاقل که گرفتار وسواس در وصو و نماز میباشد فرمود چه عقلی که فرمانبری شیطان میکند گفتم چگونه فرمان شیطان میکند میبرد فرمود از او بپرس وسوسه ایکه باو دست میدهد از چیست قطعا بتو خواهدگفت از عمل شیطانست  

اصول کافی جلد ا ص12 اصول ص 13 حدیث 9

 امام صادق  علیه واسلام از رسولخدا صلی الله علیه و اله نقل میکند که چون خوبی حال مردی مانند نماز وروزه بسیارش بشمارسید در عقلش بنگرید زیرا بمیزان علقش پاداش میباید

کافی جلد 1 ص 12 حدیث 8

 سلیمان دیلمی گوید بامام صادق ع عرض کردم  فلانی در عبادت و دیانت و فصیلت چنین و چنان ست فرمود عقلش چگونه  است گفتم نمیدانم فرمود پاداش  باندازه عقل است همانا مردی از بنی اسرائیل در یکی از جزایر دریا که سبز و خرم و پرآب و درخت بود عبادت خدا میکرد یکی از فرشتگان  از آنجا گذشت  و عرض پروردگارا مقدار پاداش این بنده ات را بمن بنما  خداوند باو نشان داد واو ان مقدار را کو چک شمرد خدا باو وح ی کرد همراه او همراه او باش پس ان فرشته  بصورت انسانی نزد او آمد عابد گفت تو کی ستی گفت مردی عابدم چون از مقام و عبادت در این مکان آگاه شدم  نزد تو در این مکان آگاه شدم نزد تو امدم تا با تو عبادت خدا کنم پس آنروز را با او بود چون صبح شد فرشته باو گفت جای پاکیزه ای داری و فقط برای عبادت خوبست عابد گفت اینجا یک عیب دارد فرشته گفت چه غیبی  عابد گفت خدای ما چهارپایی ندارد اگر او خری میداشت در اینجا  می چراندیمش براستی این علف از بین میرود فرشته  گفت پروردگار که خری ندارد عابد گفت اگر خری میداشت چنین علفی تباه نمی شد پس خدا بفرشته وح ی کرد همانا اورا باندازه عقلش پاداش  میدهم یعنی حال این عابد مانند مستضعفین و کودکان است که چون سخنشرا روی ساده دلی و ضعف خ رداست مشرک و کافر نیست لیکن ع بادتش هم پاداش عبادت عالم خدا شناس را ندارد 

کافی جلد 1 ص 12 حدیث 7

 ابو جا رود از امام بن جم علیه السلام نقل میکند  خدا در روز قیامت نسبت بحساب بندگانش باندازه عقلی که در دنیا بانها داده است  باریک بینی میکند 

اصول کافی جلد 1 ص 12 حدیث 6

اسحاق بن عمار گوید امام صادق ع فرمود هر که عاقل است دین دارد  و کسیکه دین دارد ببهشت میرود پس هر که عاقل است ببهشت میرود 

اصول کافی جلد 1 ص 12 حدیث 5 حسن بن جهرم گوید

ب حصرت ابوالحسن  علیه السلام  عرض کردم نزد ما دست ای هستند که دوستدار امامند ولی آن تصمیم راس خرا ندارند که بتوانند از راه عقیده خویش از جان ومال بگذرند  همین قدر که از محبت امام دم میزنند فرمود آنها بواسطه کوتاهی عقل و قصور ادراگشان از جمله کسانی که مورد سرزنش خدا قرار گرفته اند نیستند همانا خدا می فرماید عبرت گیرید ای صاحبان ای صاحبان بصیرت و ایشان صاحب بصیرت نمی باشند 

اصول کافی جلد ا ص 45 حدیث 1

امیرالمومنین علیه السلام فرمود از جمله عالم ست که از او زیاد نپرسی  جا مه اش نگیری و چون بر او وارد شدی و گروهی نزد او  بودند  بهمه سلام کن و اورا نزد آنها تحیت مخصوص گردان مقابلش بنشین و پشت سرش منشین چشمک مرگ با دست اشاره مکن پر گویی مکن که فلانی و فلانی بر خلاف نظر او چنین گفته اند و از زیادی مجا لستش دلتنگ مشو زیرا مثل عالم مثل درخت خرماست باید درانتظار باشی تا چیزی از آن بز تو فرو ریزد و پاداش عالم از روزه دار شب زنده داری که در راه خدا جهاد کند بیشتر است